۱۳۹۰ اسفند ۲۰, شنبه

آمارلار گؤستریر: غربی آذربایجاندا نفوس دییشیم آژیری چالینیب دیر


تک توران : مطالعات راهبردی فصلنامه سی، ایرانین اطلاعات سازمانینین رسمی استراتژیک آراشدیرما ژورنالی (علمی-پژوهشی) 1389 گونش ایلینین یاییندا یاییملانان 48-جی ساییندا «انتظام فضایی شبکه شهری و برنامه ریزی جمعیتی در افق 1400؛ مطالعه موردی آذربایجان» باشلیقلی مقاله نی چاپ ائتمیش دیر. بو مقاله ده یازارلار آذربایجانین اوچ اوستانینین (غربی و شرقی آذربایجان و اردبیل اوستانلاری) شهرلرینده اوپتیمال (بهینه) جمعیت سایینین نه قدر اولدوغونو آرشدیرماقدادیرلار. بوندان دولایی بو شهرلرده جمعیتی 1400 شمسی ایلینده تخمین ائتمیش لر.
بو یازی دا اؤنجه مسئله نین تئوریک یونلری آرشدیریلیب و آنتروپی (جمعیتین نظملی یا نظم سیز داغیلیمی) و اسنکلیک (کشش) قونولاری هم تئوریک باخیمدان و هم آذربایجان اؤرنه یی اوزرینده آراشدیرلیبدیر. اؤیرنجی سیته سی هله لیک اؤنملی اولان 1400 ایلینه عایید جمعیت اؤن گؤرولری (پیش بینی جمعیت) و اؤزللیک له غربی آذربایجاندا کورد نفوسو اولان شهرلرین بو ایلده کی دورومونو سؤزو گئدن قایناقدان یایملاییر.
آشاغیدا 1400 ایلینده یوزمیندن آرتیق جمعیتی اولان شهرلر گلیب لر. قیرمیز رنگله بللی اولان کورد نفوسو چوغونلوقدا اولان شهرلر بو آز زاماندا سورعتله جمعیت آرتیشینی گؤستریر. ائله کی بو ایلده بوکان و مهاباد آذربایجانین بوتون شهرلرینی نفوس باخیمندان کئچیب 4 و 5-جی شهرلر اولاجاق لار. بو جدول گؤستریر کی ان چوخ ایللیک نفوس آرتیم اورانی (نرخ سالانه رشد جمعیت) پیرانشهر، بوکان، پارس آباد، اورمیه و مشکین شهره عاییددیر. بو مسئله خطرین نه قدر جیددی و یاخین اولدغونو تام آیدین شکیلده عکس ائتتیرمکده دیر (قیرمیزی رنگ کورد چوغونلوغو اولان شهرلر و گؤی رنگ کورد آخیمینا معروض قالان شهرلری گؤسترمکده دیر).
شهرلر
پیش بینی جمعیت 1400
جمعیت 1385
نرخ رشد
تبریز
1741033
1378935
53/1
اورمیه
1069184
577307
66/3
اردبیل
499145
412669
54/1
بوکان
331420
149340
15/4
مهاباد
210533
133324
71/2
مراغا
206637
146405
8/1
خوی
204587
178708
28/1
پارس آباد
180123
81782
46/4
مرند
166404
114165
21/2
پیرانشهر
129485
57692
52/5
میانداب
128747
112933
44/1
مشکین شهر
121088
61296
63/3
سلماس
117043
79560
35/2
اهر
112173
85782
64/1
میانه
104317
87385
16/1
جمع
5321916
3657283
-
شهرهای بالای 100 هزار نفر آذربایجان در افق 1400
ایلگینج مسئله، یازارلارین تعادل شبکه شهری کیمی بهانه لر آدینا سیاست اؤنری لری دیر. بو یازیدا عینا اوخویورق:
«عمده ترین مشکل در شهرهای بالای صدهزار نفر جمعیت تبریز، اورمیه و اردبیل به عنوان سه مرکز استان های منطقه شمال غرب کشور است که بر اساس مدل (تحقیق) حدود 650 هزار نفر باید از جمعیت این شهرها کاسته شود... براساس نتایج این مقاله در افق 1400 شهرهای تبریز، اردبیل، اورمیه، پارس آباد، مرند، میاندواب، مشکین شهر، سلماس، اهر و میانه جمعیت اضافه از مدل خواهند داشت و شهرهای بوکان، مهاباد، خوی و پیرانشهر باید از نرخ رشد بیشتر از وضع موجود برخوردار باشند تا نقش موثری در تعادل فضایی جمعیت ایفاء نمایند.»
مقاله نین دوامیندا سؤز گئدن 3 اوستانین بوتون شهرلرینین جمعیت اؤزللیک لری 5 جدول ده گلیب دیر کی بورادا باشدا اولان نئچه شهری بو قایناقدان بیر جدول ده گتیرمیشیک:

شهرلر
پیش بینی جمعیت 1400
جمعیت 1385
نرخ رشد
بناب
98886
75332
8/1
سردشت
92665
37115
49/4
خلخال
83140
38521
45/3
نقده
80036
72975
85/0
شاهین دژ
77626
34204
01/4
تکاب
65622
43702
75/1
ماکو
55383
41865
04/2
قره ضیاالدین
52241
22589
86/3
گرمی
47015
28348
07/2
آذرشهر
43814
36475
31/1
سراب
4297
42057
63/0
سیه چشمه
38264
14189
41/4
عجب شیر
38222
26235
03/2
شوط
36137
19759
95/2
ملکان
28839
23989
45/1
پلدشت
27632
8584
25/5
هادی شهر
26084
27842
5/0
بستان آباد
25989
16592
66/2
اشنویه
24336
29896
5/0

سون جدولده اوشنویه شهرینین دورومو دیققت چکیجی دیر. بو شهرده تام باشقا کورد جمعیتی اولان شهرلره رغما جمعیت آرتیمی اورانی داها دوشوک دور(5/0). بو مسئله اوشنویه ده اوز وئرن موهاجرتی (بویوک احتیماللا اورمیه شهرینه) گؤستره بیلر.
اؤیرنجی سیته سی اولاراق سئچگی لر سونراسی باشلایان حرکتلی لیک دالغاسی اؤتری بیر دالغا دئییل، درین و بیلینجلی حرکتلره سونوجلانماسینی دیله ییریک. بو گؤسترگه لر مسئله نین گرکلی لیینی تام آیدین گؤسترمکده دیر.