۱۳۹۰ اسفند ۲۶, جمعه

باغیمسیزلیک سیرا مقاله لر/ اولوسال حرکت-ین آخساکلیکلاری ــ هادی پیری

تک توران : آذربایجان اولوسال حرکتینده قادین لارین چوخ آز حضورو وار. بو بیر واقعیت دیر. بونا سورون گؤزونده باخیب چؤزومونه جان آتان بعضی تورکچولر(آذربایجان آیدینی) اولوسال حرکتین ایچینده، فمینیسم دوشونجه سینین اولدوغونو رئکلام ائدیرلر و بعضن بو دوغرولتودا عینیت-دن اوزاق مقاله لر یازیرلار. بو سویداشلار، سورونون کؤکونو، اولوسال حرکتین دارسؤیلم-لی(دارای گفتمان ِ محدود) اولدوغوندا گؤرورلر و بو دارلیغی،  فمینیسم ایله گئنیشلندیرمک ایسته ییرلر.
سؤز کونوسو دورومون ندنلرینه توخونمادان اؤنجه، فمینیسم دوشونجه سینی گؤزدن گئچیره لیم؛
18_جی یوز ایلین باشلاریناجان کادین لارین سیاسال و سوسیال حاقلارینا هئچ اؤنم وئریلمه میشدی. اونلارین وجود یاپیسی باخیمیندان اَرکک لردن ضعیف یاراتیلدیکلاری و ذکالارینین دا اَرکک لردن گئری اولدوغونا اینانیلمیشدی. بیر یاندان مذهب، اؤته یاندان یاسا لار(قانون لار) کادین لارین بیر چوخ حاقلارینی یوخسون ائتمیش دیلر. آیریجا، کادین لار اؤز باشلارینا مال صاحیبی اولابیلمیردیلر، ائییتیم و ایشه گیره بیلمیردیلر.   بو دورومدا دونیانین فرقلی اؤلکه لرینده، دوشونرلر(متفکرلر) و یازارلار طرفیندن کادین حاقلاری اورتایا قویولدو و گئت گئده بیر دوشونجه آخیمی کیمی فلسفه دونیاسیندا تانیندی. 19_جی یوز ایلین سوسیالیست لریندن بیر ،شارل فوریه، فمینیسم کلمه سینی کوللاندی. آنجاق فمینسم-ین اورتایا چیخماسیندان بری، تارتیشیلان تئمئل کونو، کادین_اَرکک ائشیتسیزلیی(نابرابری) اولموش، بو ائشیتسیزلیین نه جور قالدیریلاجاغی سوروسونون اوستونده دایانمیشدی. کادین لارین، سوسیال، سیاسال، اکونومیک و حقوقی باخیمیندان نه اوچون ائشیت اولمایان کونوم-ا(مقام-ا) گلدیکلری، فمینیسم آخیم-ینین آراشدیردیغی کونولاردیر. چئشیدلی بوداقلاری اولان فمینیسم، گئنئللیکله(عموماً) کادین لارین اَرکک لر ایله ائشیت(برابر) حقوق-ا صاحیب اولماق اینام-ی دیر.[1]
ایندی، آذربایجان توپلومونا باخدیغیمیزدا، یاری دان چوخ اَرکک لر ایشسیزدیلر. ایشله ین لرین چوخونلوغو دا یالنیز باشینا فارسستان بؤلگه سینه سورگون دوشورولوب(تبعید اولوب). بو دورومدا، آذربایجان فمینیست-ی هانکی جینسئل آیری سئچگیلیک-دن شکایتچی اولاجاک؟ اَرکک لرین نه یی کادین لاردان اوستون توتولوب؟ کادین لار، تورک اَرکک-ینه وئریلن هانکی حقوق دان محروم قالیپ لار؟!
خیالات دونیاسیندان چیخیب واقعت لره بیر داها گؤز دولاندیرساک گؤره جه ییک کی؛ یاشادیغیمز دؤنئمده، آذربایجان قیز-ینین ذهن-ینده اولان ایده آل لار، بیرینجی آشامادا(مرحله ده) یؤکسک ائییتیم (تحصیلات دانشگاهی) آلماک و  سونرا گلیرلی بیر اَرکک له ائولنمک دیر. بو قیز-ین ایستک لرینه مانع اولان شئی ده آتاسی و ائوله نه جک اوغلانین ایشسیزلیغی دیر. آچیقجا، بوگون آذربایجان کادین-ی آذربایجان اَرکک-ینین ایشسیزلیغیندن اینجییر کی بونون سبب-ی ده فارس استعمار-ینین بؤلگه سل آیری سئچگیلیک لری دیر.
نیتئکیم(در نتیجه)، کادین-لاریمیزین دیلک لرینی گرچکلشدیرن سیاسی یول، اولوسال حرکتین ضد استعماری یولودور. بونا اینانیرساک، سیزجه نه دن آذربایجانلی کادین لار، اولوسال حرکت-ده اورتاقلیک ائله میرلر؟ آجابا تورکچولر بو یول-و یئتَرینجه تانیتمامیش لار؟ اصلاً آذربایجان کادین-ی سیاست-ه قاتیلیرمی؟ جوابیمیز ائویت سه، قاتیلدیکلاری سیاسی آخیم-ین اؤزللیک لری نه دیر؟ بو سورولاری کادین لارین اؤزوندن سورموشوک مو؟!  
اویساکی سون سورغونو یاپماک هر شئی دن اؤنئملی دیر، هر حالدا اؤز دوشونجه لریمی پایلاشماک ایستردیم؛ 

زامان بیزی گؤزله میر، واقت-ی قاچیرمایالیم!
فئورال-ین 26 سیندا، تاکسیم میدانیندا تورکیه_ آذربایجان گؤستَری لرینین تعجبلندیرن یؤنو، اورتاقلیک ائدن کادین لارین آز ساییلیکلاری ایدی. باشقا بیر مورد-ده، ایرقچی تانیدیغیمیز فارس خالق-ینین ایچینده یوزده بیر ایرقچی کادین گؤره بیلیریک. اگر "اورمو گؤلو جان وئریر" قیامیندا فئیس بوک سایتیندا چالیشان مین لر آذربایجانلی نین ایچینده بیر خانیم تاپیلیرسا، بو اوراندان(نسبت دن) داها آز فارس خانیم تاپیلیردی کی فارس ناسیونالیسم دوشونجه سی ایله، اورمو گؤلو یوروشلرینی یاشیل حرکتینه باغلاسین. پس گئنئللیکله کادین لار ناسیونالیسم ماهیت-لی جنبش لره چوخ آز قاتیلیرلار. آما آذربایجان-ین اولوسال حرکتی، میللتچیلیکدن ابزار اولاراق، فارس استعمار-ینین هویت پوزما سیاست-ینه قارشی کوللانیر. یانی اولوسال حرکت، بوتونلوکله بیر ناسیونالیسم حرکت دئییل. پس نییا آذربایجان کادین-ی بو حرکتدن اوزاق دوروب؟ سیزی یورماماغیما امین اولسایدیم، یوخاریداکی سورولاری بیر داها بوردا سوراردیم! نه ایسه ....
باخین، تورکچولریمیزین یئکه بؤلومو باغیمسیزلیک کونوسوندان سؤز ائتمه یی، زامان باخیمیندان اویغون گؤرمورلر چونکی یانلیش اولاراق توپلومو اؤزلریندن دالدا گؤرورلر و اونلارین باغیمسیزلیک کونوسونا قارشی تئپگی لرینی دوز پیش بینی ائله میرلر.  سونوندا نه اولور؟ عادی خالق-یمیز، آذربایجان اولوسال حرکت-ینی یالنیز تورک دیلینی تبلیغ ائلییَن بیر گروه کیمی تانیییرلار. بو دورومدا کوتله(اقشار ِمردم) بؤیله دوشونور کی؛ «اگر آذربایجان مستقل اولمویاجاکسا، اگر بیز، ایران چرچیوه سینده قالاجاییکسا، نه انگیزه ایله رسمی فارسجانی بوشلاییب اوشاغیمیزا تورکجه اؤیرتک؟». بیز، حالا تورکچولوک سؤیلم-ینی(گفتمان) دوغرو فورموندا توپلوم-ا تانیتماشیک، اونلارین ذهن لرینده یارانان سورولارا جواب وئرمه میشیک و بو یانلیشلیکلارین هامیسی نین دا آدینی قویموشوک "چوخ بیلمیشلیک، محافظه کاری، سیاست-لی اولما و...". آما اصلینده زامان کایب ائتمیشیک.
توپلومدان اولان کیشیسل(شخصی) تجربه-لریم منه ثابیت ائله میش کی خانیم لار یالنیز و یالنیز عمومیت تاپان چالیشمالارا قاتیلیرلار. بیز، اولوسال حرکت-ین سیاسی دَیرلرینی و اونون آذربایجانین سرنوشت-ینده اوینادیغی رولونو توپلوم-ا تانیتمایینجا، حرکت-یمیز عمومیت تاپمایاجاک و بئله لیکله، کیمسه اونو منیمسه مییه جک، کیمسه کورد تهلوکه سینه سوروملولوک(مسئولیت) دویمایاجاک و سونوندا اِنزِوا-دا قالمیش حرکت، کادین لارین دا یاردیمیندان محروم قالاجاک.

رسانه لریمیز، اؤزللیکله گون آذ تی وی، توپلومو دینله مه لی دیر!
نه یازیق کی بیر عیدده تورکچولر، آذربایجانا منسوب اولان بوتون کولتور، موسیقی و دیل اؤزللیک لرینی اسکی فورم ایلا سونماک(ارائه وئرمک) ایسته ییرلر. دوشمن لریمیز ده بو کونودا یولداشلاریمیزا یاردیم ائدیب بیزی گئریده قالمیش کیمی گؤسترمک ایسته ییرلر. شعریمیزی شهریارین دوشان-ا تپه یه دئدیغی شعر لر ایله موسیقیمیزی ایسه کند آشیغینین بوغازیندان چیخان زیل سس ایله تانیتدیریرلار. کادین لارین اورتاقلیغینی ایسته ییریکسه، بو ذهنیتی آرادان قالدیرمالی ییک. کادین لار "گؤزللیک سئور" دیلر. منجه  گرک چوخ دا جمهوری اسلامی کیمین، اسکی سایاک لاریمیزا اصرار ائله مییک. طرفداریمیز، ایستیه نیمیز، اوخوجوموز و دینلیه نیمیز یوخدورسا بعضی شئی لری ده ییشک. بو دوغرولتودا قارداش اؤلکه تورکیه دن چکینمییک. آذربایجاندا بعضی پاسلانمیش دوشونجه لر، فارس داشینی آتامامیش(آتابیلمه میشدن)، اؤزلری ایله تورکیه آراسیندا بؤیوک بیر دووار چکیرلر. "بیز آذربایجان تورکویوک تورکیه تورکو دئییلیک" کیمی لاف لار ایشله دیرلر. سیبیل جان-ین شارکی سینین اوستونه اوخونان فارسجا ترانه یه قولاق آسیرلار، ادنان-ین "دولدور- دولدور"-و  "پرکن پرکن" اولموش ترانه نی منیمسه ییرلر آما رحیم شهریاری نین پاپ سبکی، تورکیه سبکینه اوخشایارکن، "گؤتو ییغیشدیر دای بو آذربایجان موسیقی سی اولمادی کی بو تورکیه موسیقی سی دیر" دییه بیزلری گئریده ساخلاماک ایسته ییرلر. بوجور دوشونجه لر آذربایجان-ی بوندان دا پیس گونه قویابیلر.
باخین، ایسلام جمهوریتی فارس ادبیات و موسیقی سینین ده چوخلو بؤلوملرینه سینیر(محدودیت) یاراتمیش. آما همن غیر مجاز تانینان موسیقی لر بوتون غیر رسمی شنللیک لرده، مراسمات-دا، ماشین ده و بیلگی سایاردا ایران خالق-ینین لحظه لرینی دولدورور. چون فارس رسانه لری مخاطب-ین عوضیندن تصمیم توتمامیش لار. اونلاری دینله میش لر و سلقه لرینه سایقی دویموشلار. پاپ، راک، رپ و باشقا سبک لرده مدرن موسیقی یایمیشلار. آما بیز نه ایش گؤرموشوک؟ گون آذ تی وی-ده موغام دان باشقا موسیقی یایمامیشیک، یاییلان کلیپ لرین کیفیت-ینه اؤنئم وئرمه میشیک، یئددی ایل-ده بیر دفعه بئله گونئی-ین درگی لرینه و یاییلان دَیرلی و گؤزل ادبیات اورونلرینه(اثر لرینه) واقت آییرمامیشیک. واقعیت لره گؤز یومماک هئچ زامان بیزیم نفع-یمیزه اولماییب. کادین لاریمیز "گؤزللیک سئور" دیلر. کادین لاریمیز "گؤزللیک سئور" دیلر. پس اونلارین یاردیمینی قازانماک اوچون اؤزوموزو فمینیست گؤسترمک یوخ بلکه اولوسال حرکت-ین گؤرونوشونو گؤزللتمه لییک.
2012-03-11/ آذربایجان اولوسال حرکتی_ تورکمنچای  هادی پیری


[1]  پست مدرن آخیم-ی بو عقیده-یه  داها کاپساملی(جامع) باخیر و اورتایا قویدوغو آماج ساده جه جینسی آیریمجیلیک لارین قالدیریلماسی یوخ بلکه بوتون بیلیم لره(علم لره)، فلسفه دن توتموش دوغا بیلیم-ینه دک، کادین گؤزو ایله باخمایی اؤنئریر. طبیعی کی بئله بیر دوشونجه آذربایجاندا دا یارانیرسا، ممنونیت ایله قارشیلایاجاییک. باشقا سؤزله، بوردا فمینیسم دوشونجه سینی دیشلاماک آماجیمیز دئییل بلکه فمینیسم رئکلام ایلا  کادین لاری اولوسال حرکت-ه دعوت ائتمک کونوسو تارتیشیلیر.