۱۳۹۰ آبان ۲, دوشنبه

بیانییه انجمن قلم آذربایجان جنوبی: آذربایجان اؤز شاعیر بالاسینی باغرینا باسدی

تک توران : 
عزیز هم‌ وطنلر
آذربایجانین گؤرکملی شاعیر و ضیالی‌سی استاد یحیی شیدا ابدیته قووشدو. بوگون آنا وطن بیر حالدا شاعیر اوغلونون ماتمینه اَیلش‌میشدیر کی او اوغول 60 ایله قدر شوجاعتله مظلوم خالقیمیزین دیلی و شعرینین بایراغینی اؤز گوجلو چیینینده داشیدی؛ راسیست پهلوی رژیمینه بویون ایمه‌دی و قورخونج اسلام رژیمینه اعتنا ائتمه‌دی. اوستاد شیدا او نادیر ضیالیلاریمزیدان ایدی کی آذربایجان دموکرات فرقه‌سینین ایستک‌لری و ایده‌آل‌لارینا عؤمرونون سونونا قدر وفالی قالدی؛ آذربایجان شعری و ادبیاتینین گلیشیب چیچکلنمه‌سی یولوندا بیر آن ده‌یرلی زحمتلرینی دایاندیرمادی.

اوستاد شیدا اووچولارلا ووروشان، ظالیملره قارشی دوران، دورنالار، صونالار، ساری‌کؤینکلر، آچیق اورکلر و دورو بولاقلار شاعیری ایدی. او گؤرکملی عالیمین وفاتینی بوتون خالقیمیزا، اؤزللیکله وطنیمیزین شاعیرلری، ادیبلری، و یازارلارینا باش ساغلیغی وئریر، اوستادیمیزین ده‌یرلی عائله‌سینه صبیر و دؤزوم دیله‌ییریک. شوبهه‌سیز آذربایجان خالقی اؤز دیل و ادبیات شیداسینین اورک ایسته‌یی اولان دیلیمیزین آزادلیغینی ال‌ده ائد‌نه قدر، اؤز دموکراتیک موباریزه‌سینه دایانمادان داوام ائده‌جکدیر.
سورگونده گونئی آذربایجان (ایران) قلم انجمنی

استاد یحیی شیدا: حیاتی و یارادیجیلیغی

آذربایجان خالقی‌نین تانینمیش و افتخارلی اوغلو "استاد یحیی شیدا"نین حیاتی، انسانلیق دفتری‌نین پارلاق صحیفه‌‌لریندن اولموش.

آذربایجانیمیزین فخری ساییلان استاد یحیی شیدا 1303نجی ایلین اردیبهشت آیی‌نین ییرمی‌سینده تبریز شهرینده مشروطه مجاهدلریندن اولان حاجی حسین‌چرندابی (یوزباشی) عائله‌سینده دونیایا گؤز آچدی. شیدانین ایلک معلمی "میرزا خانم" آدلی اولموش، اونا قرآن کریم و جامع عباسی‌نی اؤیرتمیشدیر. اونونلا یاناشی، بالاجا یحیی اؤز آتاسیندان، کلیله و دمنه، گلستان، بوستان، قابوسنامه، نصاب‌الصبیان و ... اؤیرنمیشدیر.

ابتدایی تحصلینی جامی مدرسه‌سینده و اورتا مکتبی‌ایسه فردوسی دبیرستانیندا ادبیات رشته‌سینده قورتاریر و عرب دیلینی مکمل اؤیره‌نیر. ائله بو زماندان فلسفه، روانشناسی و عرفان موضوعلارینی دریندن مطالعه ائتمگه باشلاییر.

شیدانین شعر ذوقو 1319نجی ایلدن چیچکلنیر و او بو یولدا علی‌فطرت، جعفر خندان و مولانا یتیم کیمی تانینمیش ادبیات اوستالاریندان شاعرلیگین تکنیک‌لرینی اؤیره‌نیر. اونلارلا برابر معانی و بیان علملرینی تبریزین جمعه مسجیدینده استاد انصاری‌دن درس آلیر.

 
1324‌نجی ایل آذربایجاندا باش وئرن آزادلیق حرکاتی، گنج شیدانی‌دا اؤزونه جذب ائدیر. شیدا شاعرلر مجلسی‌نین فعال عضوی کیمی بو ادبیات اوجاغیندا شرکت ائدیر و اودلو آلوولو شعرلریله چیخیش ائدیر. شیدانین جوان اولدوغونا باخمایاراق، شاعرلر مجلسینده گؤزل شعرلر مولیفی اولدوغونو هامی قبول ائدیر.

1327نجی ایلدن مطبوعاتی چالیشمالارا باشلاییر و بیر چوخ مقاله‌لر خاور نو، آذرمرد، اخبار روز و ... دیگر روزنامه و مجله‌لرده یازیر. بو ایللرده تهرانا گئدیر و اوچ ایل اوردا عرفان اسلامی اوخویوب، مطبوعات ایشلریله مشغول اولور. شیدا تهراندا اولارکن مختلف ادبی انجمن‌لرده او جمله‌دن انجمن ادبی دانشوران‌دا اشتراک ائدیر و نیما یوشیج، اخوان ثالث، ناصح، بدیع‌الزمان و بیر چوخ فارس شاعرلریله یاخیندان علاقه‌ده اولور.
1330نجی ایلرده تبریزه قاییدیب، حرفه‌ای بیر ژورنالیست کیمی مطبوعاتی فعالیت‌لرینه دوام ائدیر و ادبی انجمنلرده فعالیت گؤستریر. شیدا بو ایللرده سهند، حبیب ساهر، حسن قاضی، احمد ترجانی‌زاده، واعظ چرندابی، ادیب توسی، دکتر منوچهر مرتضوی، استاد شهریار و ... دوستلوق ائدیر.

1340نجی ایللردن "مهد آزادی" روزنامه‌سی‌له امکداشلیق ائدیر و بو امکداشلیق اوزون ایللر و بو گونه قده‌ر دوام تاپیر.

استاد شیدا اؤزو دئمیشکن ایران آذربایجانیندان داها آرتیق آذربایجان جمهوریسینده و ترکیه‌ده تانینیر و اونون بو ایکی اؤلکه‌ده بیر چوخ اثرلری دفعه‌لرله یاییلیبدیر.

استادیحیی شیدا مطبوعات عالمینه سیغمایان انساندیر. او مطبوعات ایشلریله برابر بیر مدت رادیو وئرلیشلری حاضیرلاییر و اؤزوده بو وئرلیشلرین آپاریجیسی اولور.

اونون آنا دیلینده و فارس دیلینده یازدیغی شعرلر معاصر ادبیاتیمیزین ان گؤزل نمونه‌لریندندیر.

استاد شیدانین 18 مین بیت ترکی و 22 مین بیت فارسی شعرلری واردیر.

استاد یحیی شیدانین اثرلری :
1- جنایات زن یا شاهکارهای طبیعت / رمان

2- پسر خان / رمان مستند

3- دریای متلاطم / مجموعه ‌شعر

4- تلواسه‌ها / اشعار انقلابی

5- فراورده‌ها / برگزیده اشعار شهریار

6- در زوایای تاریخ / تاریخ ادبیات دوره پهلوی

7- بدیهه گویی در ادبیات فارسی

8- دیوان غمزده مراغه‌ای

9- مذنب کیست / شرح احوال ملا مذنب

10- ادبیات اوجاغی / اوچ جلد

11- اودلی سؤزلر / اکبر حدادین شعرلری

12- اودلار وطنی / شعر مجموعه‌سی

13- دیوان معجز شبستری /

14- اورک سؤزلری / محمد بی‌ریا

15- شعر مجموعه‌سی / اجتماعی- تنقیدی شعرلر

16- سئژیم‌قولو / علی نظمی‌نین شعرلری

17- احساسلی غزللر / شعر مجموعه‌سی

18- دیوان ملا ولی ودادی /

19- دیوان فضلی / با تطبیق هفت نسخه /

20- دیوان اکبر جوادی

21- قورخولو سفر / منطق‌الطیردن الهاملاناراق /

22- گلینلر بزه‌یی / اعتمادین شعرلری

23- اون‌لارجا

یحیی شیدا شاعر نامدار آذربایجان به ابدیت پیوست.


آذربایجان در فقدان شاعر، روزنامه‌نگار و ادیب تبریزی استاد یحیی شیدا سوگوار است.

استاد شیدا شصت سال از عمر پربار خود را در خدمت ادبیات آذربایجان صرف کرد و از چهره‌های ماندگار این سرزمین شد. او از قدیمی‌ترین اعضای فرقه دموکرات آذربایجان و عضو انجمن نویسندگان آذربایجان شمالی بود.

 مااین ضایعه بزرگ را به هموطنان عزیز به‌ویژه خانواده محترم استاد و صاحب‌قلمان آذربایجانی صمیمانه تسلیت می‌گوییم.

بی‌گمان ملت آذربایجان در جهت تحقق خواست قلبی این شیدای زبان و فرهنگشان، که همانا آزادی و شکوفایی  زبان مادری بود، به مبارزات مدنی خود ادامه خواهند داد.

انجمن قلم آذربایجان جنوبی (ایران) در تبعید