تك توران : زلزله اخیر آذربایجان در مرداد ماه 1391 در منطقه «قاراداغ» ضایعات جبران ناپذیری وارد کرد. چند شهر و چند صد روستا را دچار آسیب دیدگی و تخریب کرد و خسارات جانی و مالی زیادی به جا گذاشت.
با توجه به اینکه
بافت بیشتر خانه های (یا بهتر است بگوییم کومه های!) این مناطق روستایی، کاهگلی
است میزان خسارات وارده بسیار بیشتر از حدِ زلزله ای 6 ریشتری بود! بیش از 300 نفر
کشته (این آمار اعلام شده مربوط به کسانی است که در بیمارستانها فوت کرده اند و یا
افراد اندکی که برای آنها مجوز دفن صادر شده، در حالیکه بنا به اظهار اهالیِ
منطقه، تعداد کشته شدگان بسیار بیشتر از اینها می باشد) و چندین هزار زخمی و بی
خانمان شدند. 66 درصد کشته شدگان این زلزله زنان و کودکان بودند. این زلزله تجارب
بزرگی هم به همراه داشت. از جمله، نقش کم سابقه زنان در کمک رسانی به زلزله زدگان
بود.
درمورد مشارکت
زنان می توان اجمالا به موارد زیر اشاره کرد:
با توجه به اینکه
مردم بی هیچ تشکلی در صدد کمک رسانی فردی و گروهی بودند، زنان با تشخیص وضعیت
موجود و با ابتکار بموقع خود، اقدام به بیشترین اطلاع رسانی و ایجاد گروههای
خودجوش نمودند. آنان از هر صنفی و از تمامی گروههای اجتماعی به یاری زلزله زدگان
شتافتند و نقش مدیریتی بسیار گسترده ای ایفاء کردند.
زنان خانه دار در
مراجعه به افراد خیر و خانواده ها در جمع آوری وسایل مورد نیاز و کمکهای نقدی،
ارسال آن به مناطق زلزله زده، تدارک وسایط نقلیه، نقش مهمی ایفا کردند. برخی از
آنها به صورت گروههای زنانه و یا به همراه همسر و فرزندان عازم منطقه شده و این
کمکها را به دست مردم زلزله زده می رساندند.
رساندن غذای گرم
به روستاها در هفته های اول زلزله از ضروریات بود که آشپزی و توزیع آنها، بیشتر
توسط زنان صورت می گرفت. این کار در بعضی موارد چنان گسترده بود که روستائیان بی نیازی
خود را اعلام و روستاهایی را معرفی می کردند که هنوز کمک به آنها نرسیده بود.
زنان با تشخیص نیازهای
اولیه و لیست کردن نیازهای ثانویه، بسته بندی های مناسب و مدیریت در توزیع کمکهای
جمع آوری شده نقش اول را داشتند. به جرأت می توان گفت در حادثه زلزله قاراداغ،
زنان در رأس امور توزیع نیازمندیها بودند.
زنان فعال در
زلزله آذربایجان در مراحل مختلف جمع آوری کمکهای نقدی و امور مربوط به خانه سازی،
مدرسه سازی ، احداث حمام و توالت صحرایی و … _در حدی که عهده مردم بر می آمد_ حضور
فعال داشتند. زنان شاغل در ادارات و نهادهای دولتی ذیربط در راهنمایی و دور زدن
بورکراسی اداری، در تسریع مراحل اداری جهت این امور، آنان را همراهی کردند.
زنان پزشک،
پرستار و مددکار در مراکز بهداشتی- درمانی و چادرهایی که به همین منطور برپا شده
بود، نقش زنانه خود را به صورت مستمر در کار درمان و مداوای آسیب دیدگان و امور
روانکاوی ایفاء کردند.
زنان با توزیع
لوازم بهداشتی و شنیدن دردها و مشکلات زنانه که آنها از ابراز آن به مردان و حتی
پزشکان مرد ابا داشتند، سعی می کردند به زنان و دختران روستایی کمک کنند. ابتکار
آنان در بسیاری موارد مثل نیازهای خاص بهداشتی، درمانی و روحی _روانی زنانه مثال
زدنی می باشد. بعضی از زنان نیز آرایشگاههای سیار برای زنان ترتیب دادند و برای اینکار
از دهی به ده دیگر رفتند.
زنان فعال در
زلزله آذربایجان با حضور در میان خانواده های زلزله زده به دلجویی از آنان می
پرداختند. آنها همچنین با تشکیل گروههای نمایشی، سرود خوانی، قصه گویی، کتابخوانی
و ترتیب دادن کلاسهای نقاشی، راه انداختن مسابقات و سایر برنامه های ابتکاری
ساعتها کودکان را سرگرم کرده و سعی در دور کردن آنان از فضای مصیبت زده منطقه را
داشتند.
در طی این مدت در
تمامی کارهایی که زنان در آنها حضور داشتند، مردان دوشادوش آنان در کار امداد و
کمک رسانی، یار و یاور و همراه آنان بودند و در این فعالیت ها زنان را تنها نگذاشتند.
بخشی از این فعالیتها
هنوز هم ادامه دارد. اما آنچه اکنون موجب نگرانی شدید است رسیدن فصل سرما و سوز بی
امان منطقه، بارش باران و برف و عواقب ناگوار آن از جمله بیماری، حمله حیوانات، در
معرض خطر بودن حیات دامها و …. است. نیاز به ذکر نیست که زنان و کودکان در مقابل
تمامی خطرات آسیب پذیرترند.
اکنون «زنان فعال
در زلزله آذربایجان» نگرانی عمیق خود را از وضعیت کنونی منطقه ابراز داشته و تأکید
می نماییم که رسیدگی به زلزله زدگان بیش از هر زمان دیگری ضروری است. «زنان فعال
در زلزله آذربایجان» توجه فوری مسئولان و هموطنان را به این امر جلب نموده و از
آنها می خواهیم لحظه¬ای خود را در شرایط توانفرسای روستائیانی فرض کنند که تمام
زندگی خود را در اثر زلزله از دست داده، بی پناه و بی سرپناه، اکنون باید در
چادرها با سرما دست و پنجه نرم کنند؛ چادرهایی که دچار آب گرفتگی می شود، آتش می گیرد
(حتی اخیرا زنی 75 ساله جان خود را در اثر آتش سوزی از دست داد)، در اثر باد از جا
کنده می شود … . باید فکری عاجل برای اسکان آنان در مکانهای امن و مصون از سرما
کرد تا زلزله زدگانی که تا به حال تاب آورده و ناامید نشده اند به فکر کوچیدن از دیارشان
نیفتند.
قادینلار
