پروژه عظیم انتقال آب دریای خزر به مناطق کویری! ــ حسن راشدی

تک توران : دریاچه ارومیه بر اثر کم آبی در حال جان دادن است و زمینهای حاصلخیز آذربایجان در حال تبدیل شدن به کویر نمک !

به جای انتقال آب دریای خزر به دریاچه ارومیه و جلوگیری از سونامی نمک که در حال تبدیل کردن زمینهای حاصلخیز آذربایجان به کویر نمک است ، آب خزر را با هزینه های سرسام آور شیرین کرده به کویرها انتقال می دهند تا در مناطق بی آب و علف و سوزان کویری کشاورزی و صنعت، رونق بیشتری بگیرد !

نمایندگان آذربایجان در مجلس ! صحبتمان با شماست آیا وقت صحبت از حقوق مردم آذربایجان نرسیده ،‌آیا وعده دولت برای انتقال آب شیرین رودخانه ارس به دریاچه ارومیه طرح منطقی و واقعی بوده است؟

دریاچه ارومیه نیاز به آب شیرین ندارد که با طرح غیر کارشناسانه و با نام انتقال آب رودخانه ارس ، کشاورزانی را که در پایین دستی این رودخانه با آب شیرین آن کشاورزی کرده امرار معاش می کنند نگران کنید آب شور خزر را به دریاچه ارومیه انتقال دهید!

نیاز به شیرین کردن آب خزر با هزینه های سرسام آور هم نیست انتقال آب شور برای دریاچه تشنه امان کافی است ما برای نجات عروس زیبای آذربایجان و کند کردن سرعت مهاجرتمان از سرزمین آبا - اجدادی خود به شهرهای مرکزی و کویری به آب شور قانع هستیم ، آب شیرین گوارای سمنان ، قم و کاشان و اصفهان و یزد و سبزوار بیرجند و کرمان؛ لطفا صدای ما را بشنوید و به ندای ما پاسخ دهید !

جناب آقای رئیس جمهور !

دریاچه ارومیه نیاز به شیرین کردن آب دریای خزر با هزینه سرسام آور و ایجاد مشکلات زیست محیطی با بجا گذاشتن نمک از خود هم ندارد و هزینه اش هم در مقایسه با طرح عظیم انتقال آب خزر به مناطق مرکزی‌ که در روز دوشنبه ۲۸/۱/۹۱ که کلنگ آنرا به زمین زدید هم بسیار ناچیز است ، لطفا نیم نگاهی هم به آذربایجان بیندازید ، آذربایجان در حال تبدیل شدن به کویر نمک است ؛ جناب آقای رئیس جمهور : می خواهید مناطق حاصلخیز آذربایجان به کویر تبدیل شود سپس آب شور خزر را شیرین کرده برای رونق کشاورزی به آذربایجان انتقال دهید ؟!

لطفا کلنگتان از کنار دریای خزر به سوی آذربایجان هم بر زمین بخورد، دریاچه ارومیه تشنه تر از سمنان و قم و کاشان و اصفهان و یزد است و در حال مرگ، اول به فکر مریض در حال احتضار باشید که نمیرد بعد به فکر طول عمر و رفاه بیشتر مناطق مرکزی باشید !

خبر گزاریها و مطبوعات ایران :

اجرای طرح انتقال آب خزر تا استان‌های مرکزی ایران از روز دو شنبه ۲۸/۱/۹۱ با اعلام رئیس‌جمهور و با رمز یا مهدی(عج) کلید خورد. ایجاد کانال آبی که شمال و جنوب ایران را به هم متصل کند ."

بعد از انقلاب بسیاری این سخن را از زبان سومین رئیس‌جمهور ایران، هاشمی‌رفسنجانی شنیده‌اند و بعد از آن هم هر از گاهی خبر‌هایی از آن شنیده می‌شد تا این‌که عرق رئیس‌جمهوری ایران، محمود احمدی‌نژاد به زادگاهش سمنان موجب شد، این طرح با بلند پروازی کمتری در سه مسیر اجرا شود. مسیر الف از ساری آغاز شده و با گذر از سمنان، قم و کاشان به اصفهان خواهد رسید. مسیر«ب» از خلیج گرگان یک شاخه به سبزوار و یک شاخه به بیرجند و دیگری به یزد می‌رسد. مسیر«ج» نیز مسیر جنوبی است که از غرب بندرعباس به گلگهر می‌رسد.

بر اساس این طرح قرار است قرارگاه خاتم النبیا(ص) اجرای این کانال طولانی را که مطالعاتش از دو سال پیش آغاز شده، برعهده بگیرد. به گفته محمدرضا عطارزاده، معاون وزیر نیرو، تامین آب شرب و صنعت، توسعه صنایع و معادن موجود، رشد اشتغال در نواحی هدف، رشد و توسعه شهرهای حاشیه کویر، توسعه کشاورزی صنعتی با افزایش پساب حاصل از طرح و تعادل بخشی سفره‌های آب زیرزمینی از اهداف مهم این طرح بزرگ است و پیش بینی شده است که ۵۰۰ میلیون مترمکعب آب در سال از دریای خزر و یک میلیون مترمکعب آب از دریای عمان و خلیج فارس از طریق این طرح منتقل شود. روش کار این پروژه شیرین‌سازی آب در لب دریا است.

همچنین انتقال با خطوط لوله‌های آبرسانی به مناطق هدف انجام می‌شود. عطارزاده درباره هزینه‌های این طرح می‌گوید: هزینه آب استحصالی بین ۱۵ هزار تا ۲۵ هزار ریال در هر مترمکعب است. بنابراین این طرح تنها برای آب شرب، صنعت و کشاورزی صنعتی استفاده می‌شود و برای کشاورزی صرف کاربردی ندارد. پیش‌بینی می‌شود که بخش نخست طرح در مدت ۲۴ ماه به بهره‌برداری برسد.

معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا برآورد هزینه در مرحله نخست اجرای طرح شیرین‌سازی و انتقال آب دریای خزر به حوضه فلات مرکزی ایران را ۳۰ هزار میلیارد ریال اعلام کرد و گفت: از این میزان حدود ۲۰ هزار میلیارد ریال توسط تهاتر با سهام صنایع پتروشیمی به پیمانکار واگذار شده است و مابقی آن از منابع دیگر تامین می‌شود.

البته اسماعیل کهرم، استاد دانشگاه معتقد است از آنجایی که تنها ۲ تا ۳ درصد آب مصرفی کشور آب صنعتی و حدود ۲ درصد آب مصرفی کشور آب شرب و ما بقی آن یعنی ۹۵ تا ۹۶ دردص آب مصرفی کشور آب کشاورزی است این طرح از توجیه اقتصادی چندانی برخوردار نیست.

وضع مبهم محیط‌زیست با انتقال آب خزر یکی از مهم‌ترین نگرانی‌هایی که در زمنیه اجرای این طرح ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده عواقب و نتایجی است که اجرای این طرح برای محیط زیست منطقه چه در مبدا، چه در مسیر و چه در مقصد در پی خواهد داشت. اسماعیل کهرم، دکترای محیط زیست طبیعی در این زمنیه می‌گوید:

این طرح علاوه بر این‌که بسیار کار گرانی است، رویایی است که من از بچگی زمزمه‌هایش را شنیده‌ام. اما باید به‌خاطر داشت که راه‌اندازی کارخانه‌های آب شیرین کنی بسیار گران و پر هزینه است و نهایت برای یک مجتمع مانند یک سربازخانه با ظرفیت ۱۵۰۰ نفر کارایی دارد. مسئه‌ای که از سوی دیگر مطرح است نمک باقی مانده از شیرین کردن میلیون‌ها متر مکعب آب دریا است که در مبدا می‌تواند مشکلات بسیاری را با خود به همراه بیاورد.

کهرم در این مورد می‌گوید: نمکی که از فعالیت کارخانه‌های آب شیرین کن باقی می‌ماند به طبیعت بر می‌گرددو حیات را تا شعاع چندین کیلومتری تحت شعاع قرار می‌دهد و زندگی گیاهان و جانوران را با خطر مواجه می‌کند. او تاکید می‌کند: به هر حال باید عواقب این انتقال آب در سه بخش مورد بررسی قرار بگیرد.

نخست آن‌که این آبی که از خزر گرفته می‌شود مقدار زیادی نمک را برمی‌گرداند که اگر به دریا باز گردد غلظت نمک را در آب منطقه بالا می‌برد و اکوسیستم ساحل را تحت تاثیر قرار می‌دهد و اگر در خارج از دریا تخلیه شود مشکلات دیگری را برای منطقه ایجاد می‌کند. کهرم می‌گوید: همچنین باید به یاد داشته باشیم که مسیری که آب از آن رد می‌شود نیز می‌تواند مشکلاتی را در اکوسیستم مسیر ایجاد کند.

از سوی دیگر باید دید در منطقه‌ای که قرار است این آب واردش شود چه تاثیری باقی خواهد گذاشت. این کارشناس محیط‌زیست یادآور می‌شود: بسیاری از مناطقی که قرار است آب به آنها منتقل شود کویر است. باید به یاد داشته باشیم که کویر با بیابان فرق دارد. بیابان زمینی لم یزرع و کاملا بی‌استفاده است در حالی که کویر دارای ارزش‌های زیستی بسیاری از جمله کانی‌ها، مواد معدنی، حیات وحش و گیاهان و جانوران و… است علاوه بر این‌که کویر خود یک جاذبه گردشگری محسوب می‌شود که می‌تواند ارزش اقتصادی بالایی داشته باشد.