۱۳۹۰ اسفند ۱۴, یکشنبه

باغیمسیزلیک(استقلالیت) سیرا مقاله لری/ ایراندا دموکراسی ــ هادی پیری

تک توران : ایللر اؤنجه اوروپا قاره سینده یاشایان خالق لار، سورکلی اولاراق بعضی منفعت لر اوستونده بیربیرلر ایله ساواش آپاریردیلار.

بو ساواش لار سونوجوندا، اورپا آیدینلاری، گئچمیشده حاکیم اولان "گوج اصالتی"-نه ایناناراق گوجلونو بئلیرتمک اوچون ساواشدان باشقا بیر اؤلچو(معیار) آختارمالی ایدیلار. اؤیله بیر اؤلچو کی ساواشمادان اؤنجه، اوتانی و اوتوزانی بئلیرتسین. اونلار، سایی سی چوخ اولان گروه-و گوجلو و غالیب،  سایی سی آزلاری ایسه ضعیف و مغلوب بیلدیلر. بو باخیش، بیر اؤلکه نین یؤنتمک سایاقلارینی(سیاست-ی) دا ائتگیله دی. باشقا سؤزله؛  "گوج اصالتی"-نه و داها سونرا سایی چوخ اولان گروه-ون غالبیت-ینه ایناناراق، بیر سیاسی سایاق(طرز) تانیتدیلار دونیایا. بو سیاسی سایاقدا، مردم(دئموس) همیشه چوخ سایی لی و(سایی لاریندان دولایی) گوجلو اولدوقلارینا  گؤره "حق"-ین صاحیبی کیمی تانیندیلار. اؤته یاندا، دولت، همیشه آز سایی لی و (سایی سیندان دولایی) داها ضعیف اولدوغونا گؤره، غالیب اولابیله جک گروه-ا (دئموس-ا) بویون اَیمه لی ایدی. باشقا سؤزله، چون مردم و دولت-ین آراسینداکی احتمالی ساواشدا مردم-ون سایی سی و سونوجدا گوجو چوخ اولدوغونا گؤره غالیب گله جکدی، ساواش آپارمامیشدان اؤنجه، مردم-ون غالبیت-ینه ایناناراق بوتون قونولاردا حق-ی اونا وئردیلر. ایندی، بو باخیشلار اساسیندا یارانان سیاسی سایاق، دموکراسی آدلانیر. بو باخیشلار اساسیندا قورولان حکومت-ه دموکراتیک حکومت دئییلیر و دموکراتیک بیر حکومت-ین یارانماسینی ایستییه ن اینسانلارا، دموکرات اینسان.

نیتئکیم(در نتیجه) دموکراسی، مثلا کمونیسم کیمی بیر دوشونجه یا اینام دئییل. دموکراسی سیاسی بیر سایاق(طرز) دیر. دموکراسی  بیراینام(عقیده) اولمادیغینا گؤره اونون اخلاقیات-ی یوخدور. یانی بیر دموکرات اینسان، دموکراتیک حکومت-ین یارانماسیندان باشقا هئچ بیر ایشی یاپماک ویا یاپماماک زوروندا دئییل. آچیقجا، دموکراسی، دموکرات باخیشلی اینسان-ی مجبور ائله میر کی چئشیدلی عقیده لره یاشاماق ایجازه سی وئره. مجبور ائله میر کی باشقا حزب لرین چالیشمالارینی ساغلایا. دموکراسی، بیر میللت-ی مجبور ائله میر کی ایرقچیلیک دوشونجه سیندن واز گئچه . همچنین، بونلارین ترسینی یاپمایا دا مجبور ائتمیر.

دموکراتیک اؤلکه ده چئشیدلی گوج لرین بیربیرلرینه قارشی دورماسی و سونوجدا سیاسی گوجون بؤلونمه سی، چئشیدلی سَسلرین ائشیدیلمه سینه امکان یارادیر. یانی دموکراسی نین اخلاقیاتی حکم ائله میر کی گروه لار بیر بیرلرینه سایقی دویوب باشقالارینا دانیشماق ایجازه سی وئرسین لر. دموکراتیک اؤلکه ده بوتون حزب لر یالنیز و یالنیز اؤزلرینی گوجلندیرمک آماجیندا دیرلار.  تاریخی اؤرنکلر گؤسته ریر کی مشروطیت دؤنئمینده چوخلو آیدینلاریمیز "دموکراسی" آنلامینی اونون سونوجلاری ایلا  ده ییشیک سالمیش و بؤیله باشا دوشموشلر کی «"دموکراسی" یانی اَلینده کی سیاسی گوجو هر یولدان یئتیشن ایله پایلاشماک». اونلار ساده جه بیر سؤزجویون آنلامیندا یانیلماکلا 90 ایللیک فارس استعمار-ینین اوزونه بؤیوک بیر قاپی آچدیلار.

آذربایجان میللت-ی بیلمه لی دیر کی بوگون فارس سیاستچی لری، دموکراسی آنلاییش-یندا آیدینلاریمیز یول وئردیغی یانلیشلیغا یول وئرمیرلر. اونلار بیلیرلر کی دموکراسی، ساده جه بیر سیاسی سایاق دیر و کیمسه نی مجبور ائتمز کی الینده کی گوجو باشقالاری ایلا پایلاشا. بیز بیلمه لییک کی دموکرات اولماک، ایرقچی دوشونجه ایله قارشیلیغی یوخدور ، پس بیر فارس سیاستچی سی گرچکدن دموکرات اولسا دا، عاینی حالدا ایرقچی دا اولابیلر.

دموکرات اؤلکه ده، "سیاسی گوج"  دولت ایله میللت-ین آراسیندا بؤلونور. دولت، مردم-ون ترجیح لر ایله داورانیر. آما نه یازیک کی بو دوروم، ایران-دا باش وئره بیلمز؟ چون ایراندا میللی مسئله وار، ایراندا دولت، ساده جه بیر میللت-ین تمثیلجیسی اولاجاک. ایراندا دولت ساده جه بیر میللتین ترجیح لری ایله داوراناجاک. هانکی میللت-ین؟ آنایاسا بئلیرله دیغی میللت-ین.

آجابا ایران آنایاساسی، ایراندا یاشایان میللت لرین تومونو کاپسایابیلمزمی(مشمول اولابیلمزمی)؟  جواب منفی دیر. چونکی فارسجانی رسمی دیل بیلدیرن آنایاسا، بئش میللت-لی اؤلکه نی دموکراتیک آنایاساسی اولامماز. فارسجانی رسمی دیل تانیمیان آنایاسا-یا دا فارس خالق-ی اوی(رای) وئرمز.

بو یوزدن، گله جک ایراندا صیرف بیر دموکراتیک حکومت گؤزله نیلمز. اوردا یارانان حکومت، نهایت-ده فارس_دموکراتیک بیر حکومت اولابیلر. کی اگر بو حکومت گئنه ده آذربایجانا استعماری گؤزده باخسا، بیزه گرک بعید گلمه یه. چون دموکراسی نین یئته نه یی(پتانسیل-ی)، بوندان آرتیک دئییل. اونوتمامیشیک کی دموکراسی، میللی مسئله نی چوزمک اوچون یوخ بلکه دولت_میللت آراسینداکی "گوج" مسئله سینی چؤزمک اوچون یارانمیش و بیزیم میللی مسئله میزین کؤکو، حکومت-ین غیر دموکرات اولدوغوندا یوخ بلکه حکومت-ین فارس اولدوغو و فارس خالق-ینین ایرقچیلیغیندا دیر.

سون

2012-03-03/ گونئی آذربایجان اولوسال حرکتی/ تورکمنچای _هادی پیری