به گزارش خبرنگار ایرنا، بهره
برداران معادن سنگ های ساختمانی و تزئینی، شن و ماسه و خاك بدون توجه به شرایط
طبیعی و اكوسیستم منطقه به فعالیت گسترده خود و بهره برداری بیش از حد و بی رویه
از معادن ادامه می دهند و همین عامل تخریب گسترده منابع طبیعی و طبیعت بكر تكاب را
به دنبال دارد.
در بسیاری مناطق كه از اهمیت فوق
العاده طبیعی و زیست محیطی برخوردار بوده و حتی قابلیت گردشگری دارند، این عامل
لطمات جبران ناپذیری بر جای گذاشته است.
یكی از فعالان محیط زیست و
دوستداران طبیعت با اشاره به افزایش سطح تخریب گسترده منابع طبیعی تكاب توسط بهره
برداران معادن گفت: مسموم شدن آب‌های سطحی و زیرزمینی، از بین رفتن اكوسیستم طبیعی
منطقه، تخریب مراتع و مزارع، تهدید جدی چشمه سار‌ها و آب‌های زیرزمینی، از بین
رفتن شرایط زیست محیطی برای ساكنان منطقه، به خطر افتادن زندگی جانوری و گیاهی به
ویژه گیاهان دارویی و صدها مورد دیگر كه بر بخش كشاورزی و دامپروری منطقه اثرات
منفی گذاشته، از پیامد‌های فعالیت بی حد این معادن به شمار می رود.
'مهدی آقاخانی' افزود: با وجود
آنكه مجموعه‌های تاریخی و چشم انداز‌های زیبا، بخش قابل توجهی از پتانسیل های عظیم
و حیاتی در توسعه تكاب بوده اما اكنون به فراموشی سپرده شده و این شهرستان تنها با
مظاهر ویرانی و آلودگی ناشی از فعالیت معادن طلا و سنگ شناخته می شود.
وی با اعتقاد به اینكه فعالیت
معادن در بهبود وضعیت معیشتی مردم كوچكترین نقشی نداشته، تاكید كرد: فعالیت شركت
های معدنی با وجود تخریب مزارع و مراتع و امكانات زیست محیطی منطقه به بهانه
استخراج معادن، شاید برای مدت كوتاهی در امر اشتغالزایی موثر واقع شود، اما
پتانسیل های دامداری، كشاورزی، گردشگری و منابع غنی طبیعی تكاب را در دراز مدت می
تواند به ویرانه تبدیل كند.
وی ادامه داد: تكاب با داشتن آب و
هوای كوهستانی و صدها چشمه آب قابل شرب و مراتع متراكم و فراوان می‌تواند علاوه
بر ایجاد اشتغال و شكوفایی منطقه، در توسعه صادرات دامی و كشاورزی نقش ارزنده‌ای
داشته باشد.
رییس اداره منابع طبیعی و
آبخیزداری تكاب نیز گفت: بهره برداری غیر اصولی از معادن عامل اصلی تخریب گسترده
منابع طبیعی به شمار می رود و در صورتی كه بهره برداران مقررات و اصول اصلی بهره
برداری را رعایت كنند سطح تخریب منابع طبیعی و ملی بسیار كاهش پیدا می كند.
'علی زمانی'، با اشاره به بی توجهی
معدن كاران به هشدار نهادهای ذیربط برای جلوگیری از بهره برداری بیش از حد معادن
سنگ تاكید كرد: معدن كاران باید در محدوده 'سینه كاری' كه دارای مجوز بهره برداری
است فعالیت كنند.
وی بر برخورد جدی با آن دسته از
شركت های معدنی كه خارج از محدوده سینه كار، بهره برداری كنند هشدار داد و گفت:
این شركت ها باید برای افزایش سطح بهره برداری از معادن و دریافت مجوز سینه كار
جدید به ادارات منابع طبیعی و صنایع و معادن مراجعه كنند، در غیر اینصورت به دلیل
بهره برداری بیش از اندازه و تخریب منابع طبیعی فعالیت آنان غیر قانونی خواهد بود.
وی اظهار داشت: تكاب یكی از مناطق
مهم آذربایجان غربی به لحاظ برخورداری از استعدادهای معدنی بوده كه نحوه بهره
برداری از آنها نیازمند توجه جدی به سلامت منابع طبیعی و حفظ ذخایر معدنی، گیاهی و
جنگلی است.
زمانی با اشاره به فعالیت گسترده
معدنی در 55 نقطه از توابع تكاب در زمان حاضر افزود: امسال بیش از 300 مورد
درخواست بهره برداری از معادن به اداره منابع طبیعی ارسال شد.
یك شهروند تكابی هم گفت: فعالیت بی
رویه برای بهره برداری از معادن چهره این منطقه تاریخی و توریستی را به معادن سنگ‌های
تزیینی روباز مبدل كرده كه علاوه بر تخریب محیط زیست و اكوسیستم طبیعی منطقه و چشم
انداز‌های طبیعی، حیات ساكنان آن را هم با چالش خطرناك مواجه ساخته است.
'احمد سید پور' خاطرنشان كرد:
انفجار‌های مهیب، غرش بولدوزر و لودر و چكش‌های ضربه زن، سلب آسایش و امنیت روحی و
روانی همراه با آلودگی صوتی و گرد و خاك متصاعد شده از تخریب و ایجاد آلودگی‌های
حاد تنفسی، ناشی از فعالیت معادن، زندگی اهالی روستاهای منطقه با بیش از سه هزار
نفر سكنه را با خطر جدی مواجه كرده است.
وی تصریح كرد: مواد حاصل از برش
سنگ‌های معدنی حاوی مقدار زیادی نمك و آهك است كه با بارش برف و باران وارد چرخه
آب می‌شود كه نتیجه آن بالارفتن آهك و نمك و دیگر مواد معدنی مضر در آب و در
طولانی مدت موجب شور شدن و غیر قابل شرب شدن آب چشمه سار‌ها خواهد شد.
روزانه بیش از 50 دستگاه كامیون
افزون بر سه هزار تن سنگ استخراج شده از معادن تكاب را به مقصد شهرهای صنعتی بار
گیری می كنند.
یكی از روستاییان با ابراز تاسف از
بی توجهی معدن كاران به طبیعت تكاب گفت: تكاب با داشتن مجموعه تاریخی 'تخت سلیمان'
به عنوان چهارمین اثر تاریخی ثبت شده در فهرست یونسكو، غار 'كرفتو'، 'چملی گل'،
منطقه معروف به چهارباغ در 'یلقون آغاج'، زندان 'برنجه' و 'دژساری قورخان' یكی از
مناطق توریستی كشور بوده و به لحاظ داشتن چشم انداز‌های طبیعی فراوان، یكی از
مناطق مستعد برای سرمایه گذاری‌های گردشگران به حساب می آید.
'عبدالله عباسی' افزود: وجود صدها
چشمه آب شیرین قابل شرب و مراتع متراكم می تواند برای تامین نیاز‌های دامی و
كشاورزی كشور، توسعه دامپروری و كشاورزی مكانیزه و اشتغالزایی، نقش حیاتی ایفا
كند.
وی اضافه كرد: این منطقه از چنان
طبیعت بكر و متعددی برای رویش انواع بسیار كمیاب گل و گیاه برخوردار بوده كه نتیجه
آن توسعه زنبورداری و اشتغالزایی برای جوانان شده است.
عباسی خاطرنشان كرد: سالانه بیش از
150تن عسل در این منطقه تولید شده و این میزان در صورت مساعد بودن شرایط جوی، به
بیش از 300 تن در سال افزایش می یابد.
منطقه تاریخی 'طویله داغی' محصور
به روستاهای بخش تخت سلیمان، روستاهای 'احمدآباد'، 'قره بلاغ'، 'بابانظر'، 'فاقلو'
و 'بقعه ایوب انصار' در 'دورباش'، قله‌های' ازناو'، 'قره‌خان' و 'سنگر عابد‌خان'
واقع در روستای 'یولقون آغاج' كه زیستگاه خرس قهوه‌ای، گرگ‌ها و مار‌‌های زنده‌زای
زرد، كه نسل آنها در حال انقراض بوده و منطقه موسوم به 'قیرخ بولاغ' كه آب روستای
یلقون آغاج از آنجا تامین می‌شود از مهمترین مناطق تخریب شده تكاب توسط شركت های
معدنی است.
منطقه زیارتی 'ساربابای مقدس' در
روستای 'اغولبیك' و تمام قله های رشته كوه‌‌های روستاهای 'چهارطاق'، 'چیچكلو'،
'ساری‌جالو'، 'بدرلو'، 'همپا' (باخاچاق) و 'قوشخانه' (داشلی گوزه) كه زیستگاه
گونه‌های نادر جانورینظیر انواع كبك، قوچ وحشی و گربه وحشی و خرس در معرض تخریب
جدی قرار دارند.
بخش های اعظمی از قلل مختلف
روستای' قینرجه' به ویژه منطقه جهانی و تاریخی 'بلقیس' تا روستای 'امیرآباد'،
'قراول خانه'، 'بابانظر'، 'تخت سلیمان' كه علاوه بر تاریخی بودن در فصول مختلف سال
هزاران كوهنورد و توریست به این منطقه مسافرت می‌كنند نیز دچار لطمات جبران
ناپذیری از ناحیه معدن كاران شده است.
لازم است با صادر نكردن مجوز بهره
برداری و استخراج معادن و نظارت بر ده‌ها معدنی كه در زمان حاضر بدون هیچ گونه
محدودیتی در حال نابودی منطقه بوده و مشخص كردن محدوده مورد استفاده آنان، گام های
موثرتری برای حفظ منابع طبیعی تكاب برداشت.
گزارش: امیر خالق نژاد
