ایالات متحده روز چهارشنبه (۲۸ دسامبر/۷ دی) به ایران هشدار داد که هیچ اقدامی را در جهت منع ترابری دریایی در "تنگه هرمز" تحمل نخواهد کرد. جورج لیتل، دبیر مطبوعاتی وزارت خارجه آمریکا، گفت: «هیچ مداخلهای در عبور و مرور نفتکشها از تنگه هرمز برای ما قابل قبول نیست.
آقای لیتل با اشاره به مانور دریایی ده روزهی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی تائید کرد که تحرکاتی از جانب ایران در منطقه خلیج فارس مشهود بوده است، اما افزود که تا کنون "هیچ اقدام تحریکآمیزی از جانب ایران" دیده نشده است. همچنین در زمانی که رزمایش ایران در نزدیکی "تنگه هرمز" جریان داشت، بخشی از ناوگان پنجم ایالات متحده از این آبراه عبور کرد، اما هیچ "اقدام خصمانهای از جانب نیروهای ایرانی" دیده نشد.
فرماندهی ناوگان پنجم ایالات متحده نیز به تهدیدات تازه ایران با قاطعیت واکنش نشان داد. سخنگوی ناوگان پنجم در پاسخ به پرسش خبرگزاری آلمان گفته است: «هیچ اخلالی در مسیر تنگه هرمز تحمل نخواهد شد.» او افزود: «کسی که آزادی عبور و مرور در یک آبراه دریایی را تهدید میکند، آشکارا موازین بینالمللی را زیر پا گذاشته است.»
"امکانات گسترده ناوگان پنجم"
سخنگوی ناوگان پنجم که پایگاه آن در بحرین است، هدف از حضور نظامی در منطقه را چنین توضیح داد: «وظیفه ما جلوگیری از هرگونه بیثباتی و ناامنی در آبهای بینالمللی است.» او افزود: «ما امنیت دریایی را در انطباق با معاهدات بینالمللی تامین میکنیم، تا تمام کشتیهای تجارتی بتوانند با خیال آسوده و آزادانه در این منطقه رفت و آمد کنند.»
در پاسخ به این پرسش که اگر ایران در پی مسدود کردن تنگه هرمز بر آمد، چه اقدامی انجام خواهد گرفت، سخنگوی ناوگان پنجم گفت: «ناوگان ایالات متحده نیرویی متنوع با امکانات گسترده است و با هر اقدامی در جهت اخلال در ثبات و امنیت منطقه مقابله میکند تا آزادی رفت و آمد برقرار بماند.»
او تصریح کرد: «نیروی دریایی ایالات متحده خود را در حفظ آزادی کشتیرانی در آبهای بینالمللی متعهد میداند.» و افزود: «ما در همکاری با متحدان و دوستان خود در منطقه مطابق قراردادهای ترابری دریایی فعالیت میکنیم.»
تحریمات به رغم تهدیدات
موضعگیری مقامات آمریکایی در واکنش به اظهارات حبیبالله سیاری، فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی در جریان رزمایشی موسوم به "ولایت ۹۰" صورت گرفته است. آقای سیاری روز چهارشنبه (۷ دی) در گفتوگویی با "پرس تی وی" گفت که بستن تنگه هرمز برای ایران «مثل آب خوردن است اما امروز نیازی به بستن تنگه هرمز نداریم، زیرا دریای عمان در کنترل ماست و میتوانیم عبور و مرور در این دریا را کنترل کنیم.»
فرمانده نیروی دریایی جمهوری اسلامی همچنین گفته است: «تنگه هرمز به طور کامل زیر کنترل جمهوری اسلامی قرار دارد». این درحالی است که ناوگان ایالات متحده در منطقه حضور دارد و هدف اصلی آن تأمین امنیت عبور و مرور نفتکشها از "تنگه هرمز" اعلام شده است.
یک روز پیشتر محمدرضا رحیمی، معاون اول رئیس جمهوری ایران روز سه شنبه (۶ دی) در سومین همایش بینالمللی "ارتقای توان داخلی" در تهران تهدید کرد: «اگر بنا باشد نفت ایران را تحریم کنند، یک قطره نفت از تنگه هرمز عبور نخواهد کرد.»
مقامات ارتشی ایران گفتهاند که جمهوری اسلامی با مانور دریایی در منطقه خلیج فارس، قصد داشته است قدرت ایران را به کشورهای همسایه نشان دهد. به عقیده ناظران غربی هدف اصلی ایران پیشگیری از اقدامات تنبیهی شدیدتر علیه این کشور است.
دولت فرانسه از ایران خواسته است که به قوانین بینالمللی احترام بگذارد و برای عبور و مرور کشتیها از تنگه هرمز مانع ایجاد نکند. برنار والرو، سخنگوی وزارت خارجه فرانسه به خبرنگاران گفت: «تنگه هرمز یک گذرگاه بینالمللی است و طبق توافقنامه سازمان ملل متحد درباره کشتیرانی بینالمللی مصوبه سال ۱۹۸۲، تمام کشتیها بدون استثنا حق عبور از آن را دارا هستند.»
قدرتهای بزرگ غربی قصد دارند اقدامات تنبیهی شدیدتری علیه جمهوری اسلامی اعلام کنند که هدف آنها فلج کردن صادرات نفت و معاملات مالی ایران است. یک مقام اتحادیه اروپا تائيد کرد که تحریمات تازه علیه جمهوری اسلامی به زودی اعلام خواهد شد و تهدیدات ایران نمیتواند در آن تأثیری داشته باشد.
"خودکشی برای رژیم ایران"
خبرگزاری "سیانان" از قول یک استاد دانشگاه و کارشناس ترابری دریایی گفته است که ایران از بستن تنگه هرمز ناتوان است و حداکثر میتواند ترابری دریایی در منطقه خلیج فارس را دچار مشکل کند، آن هم نه برای مدتی طولانی.
به گفته ژان پل رودریگ، هرگونه اقدامی از جانب رژیم ایران برای بستن تنگه هرمز به مثابه خودکشی برای این حکومت خواهد بود. این کارشناس میگوید: «توجه داشته باشید که کشورهایی مانند چین و ژاپن بیشتر به نفت خلیج فارس وابسته هستند تا ایالات متحده.»
به گفته آقای رودریگ حدود ۱۸ درصد از واردات نفتی آمریکا از منطقه خلیج فارس میآید. او توضیح میدهد که برای انتقال حجم زیادی از نفت برای مسافتهای بلند، هیچ راهی مناسبتر از ترابری دریایی وجود ندارد.
بنا به آمار اداره انرژی در آمریکا، در سال ۲۰۰۹ روزانه بیش از ۱۵ میلیون بشکه نفت، یعنی حدود یک سوم از کل انتقالات نفتی دریایی از "تنگه هرمز" صورت گرفته است. نظر به اهمیت استراتژیک این آبراه است که رزمناوهای امریکایی پیوسته در منطقه حضور دارند و بر عبور و مرور نفتکشها نظارت میکنند.
تنگه هرمز یگانه گذرگاه آبی است که نفت خام کشورهای حاشیه خلیج فارس، شامل بحرین، ایران، کویت، قطر، عربستان سعودی و امارات را به اقیانوس هند متصل میکند.