تك توران : بدون هیچ مقدمه باید گفت که حرکت های اعتراضی یک خرداد یک دست آورد بسیار بسیار بزرگ برای آزربایجان بود. این حرکت های اعتراضی در تبریز و اورمیه را می تواند توپی دید در دروازه ایران، چرا که این اعتراضات اولین اعتراضاتی بود که فعالین آزربایجانی نه به صورت پاسخ به یک حرکت منفی حکومت ( مثل واکنش به کاریکاتور و تا وانکش به توهین ها) بلکه به عنوان یک حرکت آفندی انجام دادند.
1 خرداد را می
توان اولین اعتراض از این نوع دانست چرا که در اعتراضات قبل فعالین حرکت ملی
استراتژی خود را بر اساس پاسخگویی به یک حمله حکومت تنظیم می نمودند و مبارزه را
تا عقب نشینی حکومت ادامه میدادند. از مثال های آن می توان به بستن هر چند موقت
روزنامه ایران و عقب نشینی مجلس ایران از موضع خود در رد طرح آبرسانی اشاره کرد. اما اعتراضات 1
خرداد برای اولین بار این استراتژی را
نادیده گرفت و با حرکتی هجومی اقدام به پیشروی کرد.
بسیاری از افراد
جامعه که به عنوان طرفداران حرکت ملی شناخته می شوند، ابراز می کردند که اعتراضات
1 خرداد نسبت به اعتراضات 5 شهریور و هفته های بعد آن از نظر جمعیت وسعت کمتری
داشت. اما لازم است اشاره شود که شخص من حتی انتظار حرکتی خیلی کمتر از این را
داشتم. باید گفت که مردم اورمیه و بیشتر از آن مردم تبریز واقعا حماسه به معنای
واقعی آفریدند چرا که در اولین حرکت "آفندی خیابانی" حرکت ملی
آزربایجان، شرکت این تعداد از مردم و مقاومت مدت زمان طولانی آنان در مقابل سرکوب
و دست آخر کشیدن مبارزات به مکان های بسیار دور از محل اولیه، پیروزی بسیار بزرگی
است.
این حرکت آنچنان
موثر بود که می شود گفت که یک غافل گیری دراز مدت را برای حکومت به ارمغان آورد و
تا به این ساعت که در حال نوشتن این سطور هستم توپ در زیر پای حرکت ملی است و
حکومت همچنان مشغول دفاع ناامیدانه از
دروازه چندین بار بازشده خود است. برای این اعدای خود نیز دلایل زیر را گواه می
آورم:
1- حرکت 1 خرداد زمانی رخ داد که در کل ایران
سکوت مرگ باری حاکم بود و کسی انتظار حرکتی
اعتراضی را نداشت و حتی خود حکومت نیز فکر نمی کرد که کسی را یارای ایجاد
حرکتی اینچنین باشد.
2- اعتراضات اول خرداد درست است که در سالگرد
قیام خرداد اتفاق افتاد اما اگر منصفانه نگاه کنیم دلیل اصلی این حرکات یادبود
قایم خرداد 85 نبود، بلکه حس اعتراض عمومی
و با چاشنی دریاچه اورمیه عامل چنین حرکاتی بود.
3- از زمان اعلام تاریخ اعتراضات یعنی 10
اردیبهشت تا روز اعتراضات حکومت ایران نتوانست هیچکونه حرکت پیشگیرانه ای انجام
دهد. در حالی که فعالین هر روز با روشی نو گلی دیگر به دروازه آنان می زدند.
4- اقدامات حکومت ایران و عوامل محلی آنان
تماما تدافعی بود. مثال: فعالین حرکت پیامک هایی حاوی گفته های قاضی پور نشر دادند
و حکومت مجبور شد با تحت فشار قرار دادن قاضی پو آن را به سخن گفتن وادارد و آن
پیامک را تکذیب کند. فعالین پیامکی نشر دادند که عوامل حکومت قصد مصادره حرکت و
صدور ناگهانی مجوز را دارند و در مقابل نیز استانداری در حرکتی تدافعی اقدام به
بیانیه دادن کرد و صدور مجوز را منطفی دانست. فعالین حرکت ملی مسیر هایی را برای
اعتراضات مشخس نمودند و حکومت در واکنشی عاجرانه اقدام به جمع آوری سطل های زباله
و نخاله های ساختمانی کرد. و دهها حرکت دیگر...
5- اضطراب دستگاه های امنیتی به حدی بود که با
تهیه لیستی چندین صفحه ای در روز قبل از اعتراضات با فعالین تماس می گرفتند و آنان
را احضار کرده و با ادبیاتی ملتمسانه از آنان می خواستند که به اطرافیان خود
بگویند که در این اعتراضات شرکت نکنند!!
6- میزان پخش شب نامه ها به حدی بود که در طی
20 روز پخش شبنامه تنها یک یا دو نفر در اورمیه دستگیر شدند و رژیم مثل افراد گیج
هر سوراخی را برای یافتن عاملین این حرکت می گشت ولی به در بسته خورد.
با همه این دلایل
و موارد بسیاری که ذکر نشد می توان به این نتیجه می توان رسید که اعتراضات اول
خرداد حرکتی بود که حکومت را در کنجی گرفتار کرد و آن را وادار به گرفتن گاردی
شدیدا تدافعی نمود.
اما ماجرا بدین
جا ختم نمیشود، گرچه این حرکت دستاوردی بزرگ بود اما باید قبول کرد که نقطه ضعف
های بسیار حیاطی نیز داشت. درست است که حکوت اینبار مثل کودکان کودن عمل کرد اما
این موقعیت برای همیشه ثابت نخواهد بود و طی ایام آینده می تواند تغییر کند. بنا
بر این فعالن حرکت ملی باید با معالعه دقیق این نکته ضعف ها و پوشش آنان،
سازماندهی دوباره ای به نیرو های مردمی دهند تا در حرکت های پیش رو بسیار موفق تر
عمل کنند. در غیر این صورت به این وسعت اعتراضات به هدف نهایی رسیدن کمی مشکل
خواهد بود.
گله جک بیزیمدیر
