تک توران : تورکیه نین کورد سویلو و دیاربکر مجلیس وکیلی و BDP پارتیاسی عضوو اولان خانیم " لیلا زانا " تورکیه کوردلری نین اؤز " آلین یازیلارینی تعیین ائتمک" اوچون تورکیه دؤلتیندن کورد منطقه لرینده رفراندم کئچیرمه یی ایسته میشدیر .
لیلا زانا دئمیشدیر : " من اؤنجه دن دئمیشدیم تورکیه کوردلری " اؤز ارکلیک " (خودمختارلیق ) ایسته ییرلر لاکین بوگون دئییرم ایندی داها بوندان آرتیق ایستکلری وار "
تورکیه اؤلکه سینده کورد نماینده لری بو قدر دانیشماغا اؤزلرینه حق وئریرلرسه ، تورکیه رادیو – تلویزیون و مطبوعاتی دا اونلارین بو دانیشیق و ایستکلری نین هئچ بیر ذرّه سینی ده سانسور ائتمه دن ، اؤلکه ایچیندن علاوه دونیانین هر یئرینه یاییرلار .
هله بو دانیشیق و ایستکلر تورکیه نین آنا یاساسیندان قیراق و آنا یاساسینا ضد اولان ایستکلر دیر ، لاکین تورکیه نین رادیو – تلویزیون و مطبوعاتیندا ، مجلیس وکیل لری نین دانیشیق و ایستکلری تام آزاد و سربست ، جمعی رسانه لرده یاییلیر . آما تاسف لر اولسون بیزیم آذربایجان نماینده لریمیز مجلیسه گئدنده ان آزی آنا یاسانین ۱۵ – جی ماده سیندن ده بئله دانیشماغا اؤزلرینه جرئت وئرمیرلر .
ایندی بیزیم مجلیس وکیل لریمیز بو ایلکین و ابتدایی حاقدان دانیشمایان یئرده بیز نه ائتمه لی و مدنی ایستکلریمیزه چاتماق اوچون هانسی یولدا و نه سایاق حرکت ائتمه لییک .
بو مسئله ایله باغلی سون زامانلاردا الکترونیکی مکتوب طریقی ایله مدنی فعالیتیمزله باغلی و " میللی بیرلیک " آدینا من دن اوچ سورغو اولموشدو ، من او سورغولارا جاواب یازدیم کی ، او جاوابلارین متنینی بوردا گتیریرم :
1 - سیزجه بیرلیگین تعریفی نئجه اولا بیلر ( بیرلیگی نئجه تعریف ائتمک اولار ) ؟
ج : "بیرلیک " سؤزده و لغوی آنلامدا "بیر " و " واحد " آنلامینی داشییر ، لاکین سیاسی ، اجتماعی ، مدنی و باشقا آلانملاردا : "هر بیر توپلوم ، پارتیا ، تشکیلات ، قوروم و حتی نئچه شخصین " دیلده ، فیکیرده و عملده " بللی بیر هدف و مقصداوچون و مشخص بیر چرچیوه ده چالیشمالارینا " بیرلیک " دئمک اولار . "
2 – میللی حرکت آتمسفرینده تعریفله دیگینیز بیرلیگی نئجه گؤرورسونوز ؟
ج : آذربایجان میللی حرکتی آزاد و دموکراتیک بیر حرکت اولاراق دونیا سویه سینده تانینمیش اینسان حاقلارینا دایاناراق تاریخی آذربایجانین گونئی بؤلومونده یاشایان تورکلرین ، یعنی ایران سرحدلری ایچه ریسینده یاشایان و رضاخان حاکمیته گلن گوندن بو گونه کیمی دیل ، مدنیت ، شخصیت ، تاریخ و هویت لری علیهینه یورودولن نژادپرستانه سیاسته قارشی ، مدنی مبارزه چرچیوه سینده و داها قاباریق شکیلده ۱۳۷۰ – جی ایلدن بو طرفه آذربایجان آیدینلاری طرفیندن باشلانمیش مدنی و اعتراضی حرکت دیر .
بو حرکت ، ایران چرچیوه سینده نفوس باخیمیندان نسبی اکثریته مالیک اولاراق اقلیت حاقلاریندان بئله فایدالانا بیلمه ین مدنی – فرهنگی ، اجتماعی ، سیاسی و اقتصادی سیخینتی لاردان علاوه ان ایلکین و ابتدایی اینسانی حاق ساییلان یعنی آنا دیلده تحصیل آلماقدان محروم قالان تورکلرین حاقلارینی مدافعه ائتمک اوچون آذربایجان آیدینلاری طرفیندن باشلانمیش ، گئتدیکجه توپلومون مختلیف لایه لری اؤزللیکله بیلیم یوردو اؤیرنجیلری بو جریانا قوشولموش و اونا یئنی بیر روح وئرمیشدیر .
گونئی آذربایجان میللتی ایچیندن قایناقلانان بو حرکت ، یالنیز بیر حزبی و گروهی حرکت و چابا یوخ ، بلکه دونیا سویه سینده ، اوزللیکله ایران سیاسی سینیرلاری ایچینده یاشایان بوتون میللت لر و قومیت لرین حاقلارینا سایغی دویاراق گونئی آذربایجان تورکلری و ایرانین مختلیف شهر و بؤلگه لرینده یاشایان باشقا تورکلرین مدنی – فرهنگی ، اجتماعی ، سیاسی ، اقتصادی و باشقا ساحه لرده حاقلارینی قوروماق و هرجور آیری سئچگی لیک و آسیمیلاسیون سیاستینه قارشی حرکت اولدوغوندان ، میللت طرفیندن " میللی حرکت " آدلانمیشدیر .
طبیعی دیر میللی حرکت آتمسفرینده میللی بیرلیگی قوروماق ان بیرینجی و ضروری وظیفه و گؤرو دیر و بو وظیفه نی یئرینه یئتیرمک اوچون میللی حرکت چرچیوه سینده چالیشماق لازیمدیر و میللی حرکت چرچیوه سینده چالیشماق اوچون شخصی و گروهی منافع و قازانج اوچون یوخ بوتون حرکت و چابالار میللی منافع یولوندا اولمالی دیر .
میللی منافع و بیرلیگی قوروماق اوچون هر بیر میللتچی افراط و تفریطلی حرکت لردن اوزاق قالمالی و هئچ بیر میللتچی باشقا میللتچی نین اؤزل حیات و یاشامینا آیاق قویمامالی و میللتچی لیک قوراللاری ایچینده حرکت ائدن اینسانلارین کئچمیش اجتماعی – سیاسی دوروملارینی نظره آلاراق بوگونکو دوروم و حرکتلرینی اساس توتمالی و میللی حرکت و بیرلیگه ضرر وئرن بوتون مناقشه لی مسئله و موضوعلاردان اوزاق قالمالی دیر .
۳ – داواملی ، اوزون سورن و دایانیملی بیرلیگین یارانماسینا نه یؤنتملر اؤنری سینیز ؟
ج : میللی حرکتین بیرلیک و داوامینا فیکیرله شن هر بیر میللتچی بیلمه لی دیر ایران آدلی اؤلکه نین نسبی اکثریت نفوسو نو تشکیل ائدن تورکلرین بو اؤلکه ده ابتدایی دن توتدو بیلیم یوردونون ( دانیشگاهین ) سونونا کیمی و بوتون تخصص لرده فارسلار قدری آنا دیلده تحصیل آلماق حاقلاریندان علاوه یاشامین بوتون ساحه لرینده فارسلاردان چوخ دئمیرم فارسلار قدری حاق و حقوقلاری وار ؛ بیر حالدا کی ، ایندی لیکده بو اؤلکه ده ۳۰ میلیوندان چوخ جمعیتی اولان تورکلرین 150 مین نفر حدودوندا جمعیتی اولان ائرمنی لر قدری ده آنا دیلده تحصیل آلماغا حاقلاری یوخدور !
بئله بیر دورومدا هئچ بیر میللتچی اؤزونه اجازه وئرمه مه لی دیر هله ان ایلکین و ابتدایی حاقلارینا چاتا بیلمه ین تورکلرین مدنی مبارزه سی یولوندا تزلزل یاراتسین .
طبیعی دیر مدنی مبارزه یولوندا آددیملایان هر بیر میللتچی هئچ بیر مادّی منفعت و قازانج اوممادان و بوتون سیخینتی و بوغونتولارا رغما ایران اؤلکه سینده یاشایان بوتون میللت و قومیتلرین برابر حقوقا مالیک اولمالاری و نفوسلاری اساسیندا اؤلکه امکانلاریندان فایدالانمالاری و هر هانسی بیر میللت و قومیّتین باشقا میللتلر و قومیت لره اربابلیق ائتمه مه سی یولوندا چالیشماسینا داوام ائدیر .
بئله بیر دورومدا هر هانسی بیر منم – منملیک ، اؤزونو و سئودیگی شخص و قورومون یولونو ان دوزگون یول بیلیب باشقا میللتچی و مدنی مبارزلری یولونو آزان و حتی خائن آدلاندیرماق میللی حرکتیمیزه ان بؤیوک ضربه دیر .
بیز حقیقی بیر میللتچی اولاراق دموکراسینی اؤزوموزدن باشلامالی و میللی منافع یولوندا فیکیر و عقیده میزله یوزه یوز موافق اولمایان لاکین بو یولدا اینام و ایمانلا چالیشان بوتون میللتچی لری ایچیمیزه آلمالییق ؛ بیزیم میللی حرکتیمیز یالنیز حزبی و گروهی بیر حرکت دئییل ، اونون ایچینده طبیب ، مهندس ، وکیل یازیچی ، شاعیر ، اؤیرتمن ، روحانی ، تاجیر و اؤیرنجی دن توتدو عادی ایشچی و اکینچی یه قدر چالیشانلاری وار ؛ طبیعی دیر بو گئننیشلیکده طیف ده فیکیر گئنیشلیگی ده چوخ اولمالی دیر و بیزیم حرکتیمیزین اصالتی و اؤزللیگی ده ائله بوندادیر ؛ بو اوزدن بیز بوتون بو طیف لری نظره آلاراق هر بیر دانیشیق و حرکتیمیزی معیّن چرچیوه ده و بوتون طیف لری ایچینه آلان میللی منافعیمیز اوزه رینده تنظیم ائتمه لییک .
لاکین هله ان ایلکین و ابتدایی مدنی – فرهنگی حقوقا چاتمادان فیکیر فرقلرینی مئیدانا آتیب میللی حرکتیمیزه خلل یاراتماق هئچ بیر ایناملی میللتچی نین ذهنینه بئله دوشمه مه لی دیر .
داواملی ، اوزون سورن و دایانیملی بیر بیرلیگه چاتماق اوچون بوتون شخصی و گروهی منم لیگ لره گؤز یوماراق وار گوج و قوه میزله و تام ایمان و ایناملا رضاخان حاکیمیته گلن گوندن بو گونه کیمی تاپدالانمیش میللی هویت و وارلیغیمیز، دانیلمیش دیلیمیز ، تحریف اولموش تاریخیمیز ، تحقیر اولموش شخصیتیمیز و بیر سؤزله یالنیز میللی حاقلاریمیز یولوندا چالیشمالییق !